PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU UMIARKOWANYM LUB ZNACZNYM W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I GIMNAZJACH
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 13 stycznia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
Wskazania ogólne
1. Edukacja uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym polega na integralnej realizacji funkcji dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły, z uwzględnieniem specyficznych form i metod pracy oraz zasad nauczania, opisanych przez współczesne nauki społeczno-pedagogiczne.
2. Specyfika kształcenia uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym polega na nauczaniu i wychowaniu całościowym, zintegrowanym, opartym na wielozmysłowym poznawaniu otaczającego świata - w całym procesie edukacji. W stosunku do uczniów, zwłaszcza uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu znacznym, przez cały okres kształcenia w szkole podstawowej, a następnie w gimnazjum, działania edukacyjne są ukierunkowane na zaspokajanie specyficznych potrzeb edukacyjnych tych uczniów, odpowiednio do ich możliwości psychofizycznych. Przy ustalaniu kierunków pracy z uczniem należy uwzględniać indywidualne tempo rozwoju ucznia. Z tego względu podstawa programowa nie wyróżnia odrębnych celów, zadań ani treści nauczania dla kolejnych etapów edukacyjnych w szkole podstawowej i gimnazjum.
Edukacja uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym opiera się na indywidualnych programach edukacyjnych, opracowanych przez nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniami na podstawie odrębnych przepisów.
3. Nauczyciele prowadzą zajęcia edukacyjne zgodnie z indywidualnym programem edukacyjnym, zachowując korelację treści nauczania i wychowania. Czas zajęć i przerw należy dostosować do możliwości i potrzeb uczniów. O doborze uczniów do oddziałów decydują głównie ich potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne, w mniejszym stopniu wiek i lata nauki.
4. Na każdym etapie edukacyjnym w szkole podstawowej i gimnazjum wyodrębnia się:
1) zajęcia edukacyjne:
a) funkcjonowanie w środowisku,
b) muzyka z rytmiką,
c) plastyka,
d) technika,
e) wychowanie fizyczne,
f) etyka1),
2) zajęcia rewalidacyjne.
5. Nawet niewielkie postępy ucznia powinny być wzmacniane pozytywnie, natomiast brak postępów nie podlega wartościowaniu negatywnemu.
6. Wskazane jest nawiązanie współpracy z rodziną ucznia, włączanie jej w działalność rewalidacyjną prowadzoną na terenie szkoły, a także w miarę możliwości kontynuacja przez rodziców niektórych elementów tej działalności w domu ucznia. Konieczna jest też taka organizacja działalności rewalidacyjnej szkoły, która przygotuje środowisko lokalne do przyjęcia i zaakceptowania ucznia i udzielania mu pomocy.
7. Pożądany jest udział rodziców (prawnych opiekunów) w konsultacjach dotyczących postępów i trudności ucznia, wspieranie przez szkołę ich wysiłków w pracy z uczniem (zgodnie ze specyfiką rodziny, wyznawanymi przez nią wartościami i kultywowaną tradycją).
Cele edukacyjne
Celem edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest rozwijanie autonomii ucznia niepełnosprawnego, wdrażanie go do funkcjonowania społecznego, rozumienia i uznawania norm społecznych, a w szczególności wyposażenie go - stosownie do jego możliwości - w takie umiejętności i wiadomości, które pozwolą mu na postrzeganie siebie jako niezależnej osoby, oraz aby:
1) mógł porozumiewać się z otoczeniem w najpełniejszy sposób, werbalnie lub pozawerbalnie,
2) zdobył maksymalną samodzielność w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych,
3) był zaradny w życiu codziennym, adekwatnie do indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności, oraz miał poczucie decydowania o sobie,
4) mógł uczestniczyć w różnych formach życia społecznego na równi z innymi członkami danej zbiorowości, znając i przestrzegając ogólnie przyjętych norm współżycia, zachowując prawo do swojej inności.
Zadania szkoły
1. Tworzenie warunków niezbędnych do zapewnienia uczniowi komfortu psychicznego, poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, nawiązania pozytywnego kontaktu emocjonalnego nauczyciela z uczniem.
2. Dokonywanie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i na jej podstawie opracowywanie i modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjnego.
3. Rozwijanie u ucznia motywacji do porozumiewania się z drugą osobą (rówieśnikiem, dorosłym), komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych.
4. Tworzenie sytuacji edukacyjnych i wykorzystywanie sytuacji życiowych do rozwijania umiejętności komunikacyjnych uczniów, w tym także umiejętności czytania i pisania, jak również elementarnych umiejętności matematycznych.
5. Wdrażanie do samodzielnego wykonywania czynności związanych z samoobsługą, budzenie chęci pomocy innym.
6. Tworzenie sytuacji wychowawczych umożliwiających doświadczanie relacji społecznych, przygotowanie do pełnienia ról społecznych, wzmacnianie pozytywnych przeżyć związanych z pełnionymi rolami.
7. Uczenie zasad współżycia społecznego (w szczególności pomoc sąsiedzka i inne zachowania prospołeczne, poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka, uprzejmość i życzliwość).
8. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych, uczenie umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych.
9. Uczenie umiejętności kierowania swoim postępowaniem, rozwijanie umiejętności dokonywania wyboru i budzenie poczucia odpowiedzialności za własne decyzje, uczenie obowiązkowości i kształtowanie niezależności uczuciowej.
10. Tworzenie sytuacji sprzyjających poznawaniu otoczenia, w którym przebywa uczeń, instytucji i obiektów, z których będzie w przyszłości korzystał.
11. Umożliwianie uczniowi udziału w różnych wydarzeniach społecznych i kulturalnych w roli odbiorcy i twórcy kultury, uczenie przy tym wyrażania swoich przeżyć i emocji.
12. Przybliżanie tradycji i obyczajów lokalnych, narodowych, rozbudzanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej, regionu, kraju.
13. Umożliwianie poznawania środowiska przyrodniczego, budzenie zainteresowania i szacunku dla otaczającej przyrody i wychowanie do życia w harmonii z przyrodą.
14. Wspieranie rozwoju sprawności psychofizycznej uczniów, prowadzenie zajęć niezbędnych do rozwoju psychoruchowego.
15. Tworzenie warunków do uprawiania przez uczniów różnych dyscyplin sportu, udziału w zawodach sportowych, turystyce i krajoznawstwie.
16. Tworzenie warunków do zdobywania umiejętności technicznych i wykorzystywania ich w różnych sytuacjach życiowych. Umożliwianie korzystania z urządzeń technicznych, ułatwiających funkcjonowanie w życiu.
17. Zapewnienie uczniowi udziału w różnych zajęciach rewalidacyjnych wspierających rozwój i mających wpływ na możliwości kształcenia ogólnego oraz realizację treści podstawy programowej. Zajęcia rewalidacyjne są prowadzone w celu:
1) wspomagania rozwoju ucznia,
2) rozwijania psychofizycznej sprawności ucznia oraz zdolności do odniesienia sukcesu,
3) rozwijania zainteresowań (w szczególności muzycznych, teatralnych, tanecznych, śpiewu i sportowych), sprawności manualnej oraz zdolności plastycznych,
4) usprawniania funkcjonowania ucznia oraz jego kondycji fizycznej,
5) wspomagania samodzielności społecznej,
6) wdrażania do aktywności ruchowej i kształtowania umiejętności samodzielnego organizowania wypoczynku i rekreacji.
Zajęcia rewalidacyjne są ustalane na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
Treści nauczania
Zakres treści nauczania i wychowania w kształceniu uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym odpowiada indywidualnym potrzebom edukacyjnym i możliwościom psychofizycznym ucznia. Przy realizacji treści nauczania i wychowania należy wykorzystać możliwości, jakie stwarza środowisko społeczno-kulturowe ucznia oraz baza materialno-dydaktyczna szkoły. Zakres treści nauczania i wychowania ulega poszerzaniu w miarę nabywania przez uczniów wiadomości, umiejętności i sprawności.
1. Umiejętność samoobsługi:
1) kształtowanie sprawności niezbędnych w codziennym życiu, dotyczących ubierania się, jedzenia, higieny osobistej, czynności fizjologicznych, ochrony organizmu przed szkodliwymi czynnikami,
2) kształtowanie nawyków i postaw ogólnie akceptowanych w tym zakresie.
2. Dbałość o zdrowie:
1) przyjmowanie prawidłowej pozycji ciała, w szczególności podczas nauki,
2) utrwalanie podstawowych nawyków higienicznych i żywieniowych,
3) unikanie czynników szkodliwych dla zdrowia,
4) korzystanie z pomocy medycznej.
3. Umiejętność porozumiewania się z otoczeniem, w tym:
1) wykorzystywanie komunikatów pozawerbalnych,
2) poznawanie wspierających lub alternatywnych metod komunikacji (w stosunku do uczniów napotykających trudności w słownym porozumiewaniu się),
3) doskonalenie słownictwa ucznia i umiejętności formułowania wypowiedzi,
4) doskonalenie wymowy.
4. Rozwijanie percepcji wzrokowej i spostrzegania:
1) podczas obserwacji rzeczywistości i na obrazkach,
2) przez manipulowanie przedmiotami i porządkowanie przedmiotów,
3) przez wyszukiwanie różnic i podobieństw oraz zauważanie zmian w otoczeniu.
5. Rozwijanie percepcji słuchowej przez:
1) ćwiczenia wrażliwości słuchowej,
2) ćwiczenia rytmiczne,
3) ćwiczenia słuchu fonematycznego,
4) analizę i syntezę słuchową.
6. Ćwiczenia pamięci, w szczególności dotykowej, ruchowej i słownej.
7. Nauka czytania i pisania z wykorzystaniem ćwiczeń:
1) usprawniania spostrzegania wzrokowego i słuchowego,
2) rozwijania orientacji przestrzennej,
3) rozwijania sprawności manualnej i umiejętności pisania ręcznego,
4) usprawniania koordynacji wzrokowo-ruchowej,
5) usprawniania innych obszarów zgodnie z potrzebami ucznia.
Biorąc pod uwagę indywidualne uwarunkowania uczniów, którzy nie nabędą umiejętności pisania ręcznego, należy, w miarę możliwości, przygotować ich do posługiwania się maszyną do pisania lub komputerem.
8. Elementarne umiejętności matematyczne:
1) porównywanie,
2) odwzorowywanie,
3) porządkowanie zbiorów przedmiotów,
4) liczenie i posługiwanie się pieniędzmi,
5) mierzenie długości, objętości, ciężaru, czasu - z zastosowaniem prostych przyrządów pomiarowych.
9. Poznawanie najbliższego otoczenia:
1) szkoły,
2) urzędów i innych instytucji,
3) placówek kulturalnych,
4) sklepów, punktów usługowych.
10. Poznawanie najbliższego środowiska społeczno-kulturowego:
1) aktywne uczestniczenie w różnych formach życia społecznego i kulturalnego,
2) przygotowanie ucznia do pełnienia różnych ról społecznych (w tym roli dorosłej kobiety i dorosłego mężczyzny),
3) wdrażanie do kulturalnego, społecznie akceptowanego sposobu bycia.
11. Twórczość artystyczna:
1) kontakt z dziełami muzycznymi, plastycznymi, filmowymi i teatralnymi,
2) aktywność muzyczna, plastyczna i taneczna,
3) umiejętne stosowanie różnych środków artystycznego wyrazu,
4) rozwijanie specjalnych uzdolnień i zainteresowań kulturalnych.
12. Poznawanie przyrody:
1) zapoznawanie z różnymi środowiskami naturalnymi,
2) prowadzenie hodowli i upraw,
3) kształtowanie postaw proekologicznych w kontaktach z przyrodą.
13. Zajęcia ruchowe:
1) zabawy i gry ruchowe służące rozwijaniu sprawności psychofizycznej,
2) ćwiczenia gimnastyczne i korekcyjne niezbędne do rozwoju psychoruchowego,
3) udział w zawodach sportowych, turystyce i krajoznawstwie,
4) wykorzystywanie nabytych umiejętności ruchowych w życiu codziennym,
5) przygotowanie do aktywnego spędzania wolnego czasu.
14. Kształcenie techniczne:
1) poznawanie materiałów i produktów codziennego użytku, ich właściwości i zastosowań,
2) korzystanie z prostych narzędzi,
3) korzystanie z urządzeń socjalnych i technicznych powszechnego użytku, zgodnie z ich przeznaczeniem,
4) kształtowanie zachowań proekologicznych w trakcie posługiwania się narzędziami, korzystania z urządzeń socjalnych i technicznych.
Osiągnięcia
Ze względu na specyficzny charakter edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym, a także indywidualne tempo i zakres nauki każdego ucznia, osiągnięcia w poszczególnych sferach oddziaływań pedagogicznych i rewalidacyjnych są planowane indywidualnie. Dokonywana okresowo przez nauczycieli i specjalistów wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia umożliwia modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjnego i dostosowanie poziomu oczekiwanych osiągnięć ucznia do jego możliwości.
________
1) Nauczanie religii jest realizowane zgodnie z odrębnymi przepisami.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 1)
z dnia 7 września 2004 r.
w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w szkołach dla dzieci i młodzieży
2. Klasyfikacja śródroczna ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym polega na okresowym podsumowaniu jego osiągnięć edukacyjnych z zajęć edukacyjnych, określonych w szkolnym planie nauczania, z uwzględnieniem indywidualnego programu edukacyjnego opracowanego dla niego na podstawie odrębnych przepisów, i zachowania ucznia oraz ustaleniu śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych i śródrocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania, zgodnie z § 12 ust. 4 i § 13 ust. 5.
3. Klasyfikację śródroczną uczniów przeprowadza się co najmniej raz w ciągu roku szkolnego, w terminach określonych w statucie szkoły, z zastrzeżeniem ust. 8.
4. Klasyfikacja roczna w klasach I-III szkoły podstawowej polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych z zajęć edukacyjnych i zachowania ucznia w danym roku szkolnym oraz ustaleniu jednej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych i rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania, zgodnie z § 12 ust. 3 i § 13 ust. 4, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Klasyfikacja roczna ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym w klasach I-III szkoły podstawowej polega na podsumowaniu jego osiągnięć edukacyjnych z zajęć edukacyjnych i jego zachowania w danym roku szkolnym oraz ustaleniu jednej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych i rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania, zgodnie z § 12 ust. 4 i § 13 ust. 5.
6. Klasyfikacja roczna, począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych, określonych w szkolnym planie nauczania, i zachowania ucznia w danym roku szkolnym oraz ustaleniu rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych i rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania, według skali, o której mowa w § 12 ust. 2 i § 13 ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.
7. Klasyfikacja roczna ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym, począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, polega na podsumowaniu jego osiągnięć edukacyjnych z zajęć edukacyjnych, określonych w szkolnym planie nauczania, z uwzględnieniem indywidualnego programu edukacyjnego opracowanego dla niego na podstawie odrębnych przepisów, i zachowania ucznia w danym roku szkolnym oraz ustaleniu rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych i rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania, zgodnie z § 12 ust. 4 i § 13 ust. 5.
_____________________
METODA DOBREGO STARTU
Geneza Metody Dobrego Startu
Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz oparta jest na wzorach francuskiej metody Le Bon Depart, co oznacz dobry odjazd, odlot, start. Nazwa miała wskazywać na możliwość zastosowania jej w przygotowaniu dzieci do nauki czytania i pisania. Po raz pierwszy została wykorzystana w klasie pierwszej w 1940 w Cannes. Od tego czasu stosuje się ją we Francji, w przypadkach zaburzeń rozwoju psychoruchowego.
Metoda Dobrego Startu to polska modyfikacja Metody Bon Depart, dokonana przez M. Bogdanowicz oraz jej współpracowników. W ciągu kilkudziesięciu lat pracy z dziećmi o prawidłowym i zaburzonym rozwoju psychoruchowym, współpracy z muzykami, nauczycielami, rodzicami oraz studentami wprowadzono szereg nowych elementów:
- strukturę zajęć,
- rodzaje ćwiczeń, ich nazwy i przebieg,
- techniki prowadzenia ćwiczeń i porządek ich stosowania,
- program cyklu zajęć,
- zestaw wzorów,
- zestaw piosenek
Założenia i cele metody
Metoda Dobrego Startu może być wykorzystywana w szkołach, przedszkolach, ośrodkach leczniczo – pedagogicznych podczas zajęć indywidualnych i zbiorowych. Może mieć zastosowanie w profilaktyce, rehabilitacji oraz diagnostyce. Może być stosowana w przypadku prawidłowego rozwoju psychoruchowego (aktywizuje rozwój) jak i do dzieci, których rozwój jest zaburzony (usprawnia nieprawidłowo rozwijające się funkcje). Ma więc wielostronne zastosowanie w pracy z dziećmi.
Zastosowanie MDS w profilaktyce:
- w ramach przygotowania dzieci do podjęcia nauki szkolnej;
- w okresie poprzedzającym naukę czytania i pisania wobec uczniów klasy pierwszej;
- w celu usprawnienia motoryki uczniów klas młodszych;
- w procesie usprawniania manualnego młodzieży.
Zastosowanie MDS w rehabilitacji:
- dzieci opóźnione w rozwoju psychomotorycznym;
- uczniowie o dysharmonijnym rozwoju psychomotorycznym (usprawnianie funkcji percepcyjno- motorycznych);
- dzieci z dysleksją, dysgrafią, dysortografią oraz z zaburzeniami lateralizacji;
- dzieci, które przejawiają niewielkie zaburzenia zachowania na skutek zaburzeń procesów nerwowych lub zaburzeń emocjonalnych.
Znaczenie diagnostyczne MDS:
- na podstawie obserwacji zachowania dziecka, trudności podczas wykonywania ćwiczeń oraz analizy błędów można wnioskować o rodzaju i głębokości zaburzeń, można również dostrzec postępy poczynione przez dziecko.
Metoda Dobrego Startu jest zwykle stosowana jako jedna z wielu metod oddziaływania terapeutycznego. Zasadniczą rolę odgrywają w tej metodzie trzy elementy: wzrokowy, słuchowy i motoryczny. Celem tej metody jest jednoczesne usprawnienie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego, kształcenie lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. W jej założeniach leży więc usprawnianie i koordynacja, a także harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych. Kształci też ona zdolność rozumienia i operowania symbolami abstrakcyjnymi, co ma szczególne znaczenie dla dzieci rozpoczynających naukę w szkole. Ćwiczenia Metody Dobrego Startu wskazane są szczególnie dla dzieci z ryzyka dysleksji, co skutecznie zapobiega powstawaniu niepowodzeń szkolnych lub je minimalizuje.
Warianty Metody Dobrego Startu
Występują trzy warianty MDS:
- piosenki lub wierszyki i łatwe wzory - przeznaczone dla dzieci młodszych (od 3 lat) rozwijających się prawidłowo oraz dla dzieci starszych, których rozwój przebiega z opóźnieniem;
- piosenki lub wierszyki i wzory literopodobne - dla 6 i 7 latków przygotowujących się do nauki czytania i pisania, dla dzieci, u których występuje ryzyko dysleksji oraz dla dzieci starszych, których rozwój jest opóźniony;
- piosenki lub wierszyki i litery oraz znaki matematyczne – dla dzieci uczęszczających do klasy 0 i I, uczniów mających trudności z nauką czytania i pisania, w tym również dzieci z ryzyka dysleksji oraz starszych uczniów, u których dysleksję stwierdzono.
Wyżej wymienione warianty MDS nawzajem się uzupełniają , są to kolejne etapy pracy edukacyjnej lub terapeutycznej. Początkowo pracuje się na materiale nieliterowym, następnie wykorzystuje się litery drukowane i pisane oraz cyfry.
Rodzaje i przebieg ćwiczeń
Ćwiczenia Metodą Dobrego Startu składają się z trzech zasadniczych grup: ćwiczeń ruchowych, ruchowo- słuchowych, ruchowo – słuchowo – wzrokowych. Ćwiczenia ruchowe usprawniają analizator kinestetyczno – ruchowy, ćwiczenia ruchowo- słuchowe angażują analizatory: kinestetyczno-ruchowy i słuchowy, natomiast ćwiczenia ruchowo- słuchowo- wzrokowe kształcą trzy analizatory: kinestetyczno- ruchowy, słuchowy i wzrokowy. Wszystkie trzy rodzaje ćwiczeń występują w każdym zajęciu, stanowiąc jego kolejne etapy.
Zajęcia Metodą Dobrego startu przebiegają według poniższego schematu:
- zajęcia wprowadzające;
- zajęcia właściwe( ćwiczenia ruchowe, ruchowo – słuchowe, ruchowo-słuchowo- wzrokowe);
- zajęcia końcowe
Przygotowaniem do właściwych zajęć MDS są zajęcia wprowadzające. Mają one charakter zajęć orientacyjno- porządkowych, zawierają elementy dyscyplinujące, koncentrujące uwagę na rozpoczynających się zajęciach, korygują postawę ciała, kształcą orientację w schemacie ciała i przestrzeni. W trakcie zajęć wprowadzających dzieci słuchają piosenki, uczestniczą w rozmowie na jej temat oraz ćwiczą słuch fonemowy.
Ćwiczenia ruchowe stanowią pierwszy etap właściwych ćwiczeń, usprawniają motorykę dużą i małą, a prowadzone są w postaci zabawy ruchowej. Ćwiczenia ruchowo- słuchowe to rytmiczne ćwiczenia dużych ruchów, ćwiczenia dłoni i palców na wałeczkach z piaskiem woreczkach z grochem czy bębenku. Wykorzystywane też są sznurki, wstążki, szarfy, balony chusteczki lub inne dowolnie dobrane przedmioty. Dzieci najpierw wykonują ćwiczenia według wzoru, później proponują własne formy ćwiczeń. Zasadniczą częścią MDS są ćwiczenia ruchowo- słuchowo- wzrokowe, dzieci uczą się kreślić wzór w rytm jednocześnie śpiewanej piosenki. Nauka wzoru przebiega etapami;
- demonstracja wzoru i ćwiczenia ;
- polisensoryczne uczenie się wzoru (powiązanie z piosenką, wodzenie palcem po wzorze i śpiewanie piosenki);
- odtwarzanie wzoru różnymi technikami z jednoczesnym śpiewaniem piosenki : w powietrzu-ręką, na podłodze nogą, na powierzchni stołu – palcem, na tackach z piaskiem- palcem, na dużym arkuszu , na tablicy- kredą, węglem, lub kredkami woskowymi, na kartce papieru z bloku rysunkowego- grubym mazakiem, pędzlem, w liniaturze zeszytu- ołówkiem lub długopisem
Zajęcia zawsze kończymy zabawą z piosenką.
Organizacja zajęć w Metodzie Dobrego Startu
Zajęcia prowadzone MDS można łączyć w tematyczną całość poprzez nawiązanie do piosenki stanowiącej podkład muzyczny wzoru graficznego, w ten sposób piosenka staje się jakby ośrodkiem tematycznym, wokół którego można budować cały program. Zajęcia MDS prowadzi się głównie w formie zajęć zespołowych, choć można też stosowana indywidualnie. W przypadku stosowania tych ćwiczeń w rehabilitacji dzieci o dysharmonijnym rozwoju psychomotorycznym, zespół nie powinien liczyć więcej niż 6-8 osób. W przypadku pracy z ciężej zaburzonymi dziećmi prowadzimy zajęcia indywidualne lub w parach. Czas trwania zajęć od 15 do 45 minut w zależności od możliwości konkretnych dzieci.
Efektywność Metody Dobrego Startu
Wyniki badań nad efektywnością MDS prowadzone były wielokrotnie przez M. Bogdanowicz potwierdziły one przydatność metody w procesie przygotowania dzieci do nauki pisania i czytania, szczególnie dzieci z ryzyka dysleksji w wyrównywaniu wybiórczych opóźnień rozwoju niektórych funkcji psychomotorycznych oraz integracji percepcyjno- motorycznej. Dzięki temu zapobiega wystąpieniu dysleksji rozwojowej, sprzyja też uczeniu się liter, szczególnie w przypadku mylenia liter podobnych. MDS coraz częściej stosowana jest w pracy z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem i porażeniem mózgowym. Udział w zajęciach grupowych przynosi znaczącą poprawę funkcjonowania emocjonalnego i społecznego dzieci .
1 – M. Bogdanowicz, D. Szlagowska, Piosenki do rysowania, Wydawnictwo Fokus, Gdańsk 1996, s.3
2 – M . Bogdanowicz, Metoda Dobrego Startu w pracy z dzieckiem w wieku od 5 do 10 lat, WSiP, Warszawa 1985, s.11-12
3 – M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka,Metoda Dobrego Startu Od wierszyka do literki, Harmonia, Gdańsk 2006, s.3
4 – M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka,Metoda Dobrego Startu Od wierszyka do literki,Harmonia, Gdańsk 2006, s.3-4
5 – M Bogdanowicz, D. Szlagowska, Piosenki do rysowania, Wydawnictwo Fokus, Gdańsk 1996, s.5
6 – M. Bogdanowicz, Metoda Dobrego Startu w pracy z dzieckiem w wieku od 5 do 10 lat, WsiP, Warszawa 1985, s.14-43
7 – Tamże, s.44-46
8 – M. Bogdanowicz, D. Szlagowska, Piosenki do rysowania, Wydawnictwo Fokus, Gdańsk 1996, s.9